Yapay balık etine tarihi onay: Somon artık menülerde
ABD Besin ve İlaç Dairesi (FDA), laboratuvar ortamında hücre kültürüyle üretilen balık eserleri için birinci sefer bir güvenlik sürecini onayladı.
LABORATUVAR ÜRETİMİ SOMON, TÜKETİCİYLE BULUŞTU
Bu gelişmeyle birlikte Wildtype isimli şirket, FDA’dan hücreyle yetiştirilen hayvansal eserler satmak için onay alan dördüncü firma oldu.
Wildtype’ın laboratuvar ortamında ürettiği somon balığı artık Oregon eyaletinin Portland kentindeki bir restoranda sipariş edilebiliyor.
Wildtype’tan yapılan açıklamaya nazaran, FDA’nın gönderdiği resmi yazıda, yetiştirilen somonun “benzer besinler kadar inançlı olduğu konusunda hiçbir soru işareti olmadığı” belirtiliyor. Bu yazı, FDA’nın laboratuvarda üretilen hayvansal eserler için yürüttüğü onay sürecinde sonuncu adımı temsil ediyor.
BU ONAY NE MANAYA GELİYOR?
FDA, hücreyle yetiştirilen eserler ortasından yalnızca deniz eserlerini düzenlemekten sorumlu. Kırmızı et üzere eserlerde yetki, ABD Tarım Bakanlığı (USDA) ile paylaşılıyor.
FDA’nın bu cins güvenlik danışmanlığı süreci şirketler için istekli olsa da, pazarlanabilirlik açısından büyük ehemmiyet taşıyor. Biyoteknoloji patentleri konusunda uzman hukukçu Dr. Emily Nytko-Lutz, The Verge’e yaptığı açıklamada, şirketlerin eseri “güvenli ilan etmesi” için diğer yolların da bulunduğunu, fakat FDA’dan alınan “Soru Yok” (No Questions) mektubunun daha istikrarlı ve itimat verici bir seçenek olduğunu belirtti.
BEŞ RESTORAN BEKLİYOR
Wildtype’ın somon balığı şu anda Portland’daki Haiti mutfağıyla tanınan Kann restoranında menüye girdi. Şirket ayrıyeten eseri sunacak beş yeni restoran için bekleme listesi oluşturdu.
Wildtype, ABD’de kültürlenmiş tavuk satışı müsaadesine sahip olan Upside Foods ve Good Meat şirketlerinin akabinde, pazara giren dördüncü üretici oldu. Öbür bir şirket olan Mission Barns ise kültürlenmiş domuz yağı için FDA’dan onay aldı lakin USDA onay sürecini bekliyor.
SEKİZ EYALETTE YASAK
Öte yandan, birtakım eyaletlerde durum daha karmaşık. Hücreyle üretilen et eserleri siyasi tartışma konusu haline gelirken, sekiz ABD eyaleti laboratuvar ortamında üretilen et satışını yasakladı. Teknolojinin ilerleyişi, eyaletler seviyesinde yasal ayrışmaları da beraberinde getiriyor.
Laboratuvar ortamında yetiştirilen eserler, halk ortasında çoklukla “yapay et” diye biliniyor. Fakat teknik olarak “hücre kültürüyle üretilmiş et”, “laboratuvar ortamında üretilmiş et” ya da “kültürlenmiş et” daha hakikat ve bilimsel tanımlamalar. Çünkü hücreyle üretilmiş etler gerçek hayvan hücrelerinden elde ediliyor.
