Jose Saramago’nun bir metafor olarak Körlük romanı
Portekiz edebiyatıdan Jose Saramago’nun Körlük kitabı, körlüğün bulaşıcı bir hastalık olarak bütün topluma yayılışını husus edinir.
1995 yılında yayınlanan Saramago’nun en çok okunan ve bilinen yapıtı, müellife Nobel Edebiyat Mükafatını kazandırdı. Roman, 2008 yılında direktör Fernando Meirelles tarafından sinemaya uyarlandı.
Trafiğin en ağır olduğu saatlerde kırmızı ışıkta bekleyen isimsiz biri, yeşilin yanmasını beklerken birdenbire kör olur. Şunu belirtmekte yarar var ki, romanda rastgele bir yer ismi, cadde, sokak, kent ve insanların isimleri yoktur. Bu da romanın en kıymetli özelliğidir.
TOLUMSAL KÖRLEŞME
Bir an dünyası kararan isimsiz karakter neye uğradığını şaşırır. Gerisinde çalan otomobil kornalarına aldırış etmeden kendisini dışarıya atar. Yakında tüm kenti süratle, tesiri altına alacak olan körlük bu türlü başlar.
Bir anda dünyası kararan kitabın isimsiz karakteri büyük bir telaş ve endişe içinde etraftaki insanların sayesinde hastaneye masraf. Kendisini muayene eden doktor da kör olur. Birbirlerine dokunan herkes kör olmaya başlar.
Trafiği kilitleyen şoförün yardımına koşan etraftaki beşerler bu bireye dokunur dokunmaz görme yetisini kaybederler. Böylelikle dalga dalga tüm kent körleşmektedir.
KARANTİNADA İNSANLIK
Yazar, burada körlüğü bir metafor olarak kullanır. Asıl vermek istediği ana fikir, insanların duyarsızlığı, bencilliğine dikkat çekmektir. Gelişen olaylara kayıtsız kalan lümpen topluma sert bir tenkittir.
Ülkeyi kasıp kavuran bu harikulâde durum karşısında çaresiz kalan devlet yetkilileri herkesi aşikâr hastanelerde tedavi altına alır. Hijyenik ortamdan hayli uzak olan bu hastanelerde bir insanlık dramı yaşanır.
Toplama kampını aratmayan bu hastanede dünyası kararan insanların hali, içler acısıdır. Vazifeliler ve öbür hastalar bayanlara tecavüz bile ederler.
(Filmden bir sahne)
DUYARSIZ YÖNETİCİLER
Her geçen gün daha da gelişen ve büyük bir süratle yayılan körlük ülkeyi felce uğratmaktadır. Tıpta yeri olmayan bu hastalık karşısında hekimler çaresizdir.
Bugüne kadar duymadık-görmedik bir olay kelam hususudur. Hükümetin ilgisizliği ile beşerler tamamıyla bu karanlık dünyaya hapsolmuştur.
Karanlığa hapsoldukları üzere hastaneyede hapsolan bu beşerler, bir yolunu bulur da hastaneden kaçabilirlerse vefatla cezalandırılmaktadır.
Hastanede hassas bir sıhhat çalışanı bulmak neredeyse imkansızdır, sadece bir doktor ve hemşire olan karısı dışında…
Hastane çalışanları, hastalara türlü berbatlıklar ederek adeta köle muamelesi yaparlar. Tuvalet gereksinimlerini bile gerçek düzgün karşılayamayan insanların halinden sırf doktor ve eşi anlamaktadır. Koca hastanede görme yetisine hala sahip olan bir tek tabibin karısıdır.
Bir gün hastanede beklenmedik büyük bir olay olur. Bunu fırsat bilen doktor ve karısı hastalar için devalar düşünmeye başlarlar. Ani olarak gelişen bu olay bütün hastaların yazgısını değiştirecektir.
Öte yandan, ortaya çıkan bir çete ise insanları öldürmeye başlayacaktır.
BEĞENİYLE OKUNABİLECEK BİR KİTAP
Jose Saramago’nun keskin gözlemciliğinin eseri olan Körlük, yayımlandığı günden beri okurlar tarafından büyük beğeniyle okunmuştur. Edebiyat dünyasında da hak ettiği müspet yorumları almıştır.
Okuyucularının yorumu ekseriyetle şaşkınlıktır. Körlüğün nasıl bulaşıcı olabileceği karşısında şaşkınlığı gizlemek mümkün olmasa gerek. Gerçekten ben de romanı okuduğumda birebir hisleri yaşamış ve çok şaşırmıştım.
Çağdaş dünya edebiyatının değerli yapıtlarından Körlük, hayli etkileyici. Yalın ve sade lisanıyla kesinlikle okunası…
Romanının akabinde sinemasını de izlemenizi tavsiye ederim.
