İbrahim Yumaklı: Tarımsal üretime yönelik yapay zeka destekli izleme sistemi kuracağız

Yapay zeka dayanaklı AR-GE çalışmaları tarımda verimliliği artırmak üzere devreye giriyor.

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, 4. Tarım Orman Şurası’nda yapay zeka konusunda çok değerli tespitler yapıldığını belirtti.

Yumaklı, Yapay Zeka Siyasetleri Derneği (AIPA) tarafından düzenlenen “AI Tomorrow Summit 2025” etkinliğinde yaptığı konuşmada, yapay zekayı yalnızca bilişim kesimini ilgilendiren bir husus olarak görmediklerini, bunun tarımın da en kıymetli bahislerinden birisi olması gerektiğini söyledi.

Bilim ve teknolojinin her alana sirayet ettiğini açık ve net gördüklerini vurgulayan Yumaklı, 2002’de 67 milyon olan ülke nüfusunun 86 milyon bireye çıktığını, birebir periyotta ülkeye gelen turist sayısının 5 kat artışla 62 milyona yükseldiğini aktardı.

“KENTLEŞME ORANI YÜZDE 77 OLDU”

Yumaklı, kentleşme oranının yüzde 77’lere ulaştığı bilgisini vererek, “Bu tablo, besine olan gereksinimimizin arttığını ve artacağını gösteriyor. Bu süreçte, teknolojiyi siyasetlerimize entegre ederek, besin arz güvenliğimizi sağlamak için çaba gösteriyoruz.” diye konuştu.

“TEKNOLOJİYE ENTEGRE OLUNMALI”

Son 23 yılda bitkisel üretimde yüzde 40, hayvansal üretimde 3 kata kadar daha fazla üretim gerçekleştirdiklerini vurgulayan Yumaklı, dünyayla ticaret yapmak için, vaktin teknolojisi ve üretim sistemlerinin, bölümlerin altyapısına entegre edilmesi gerektiğini vurguladı.

TARIM VE BESİN İHRACATINDAN 32,6 MİLYAR DOLARLIK GELİR

Kırsal kalkınma takviyeleriyle bunu sağlamak istediklerine dikkati çeken Yumaklı, Türkiye’nin 186 ülkeye, 2 bin 200 çeşitten fazla tarım ve besin eserini ihraç ederek, geçen yıl 32,6 milyar dolarlık gelir elde ettiğini bildirdi.

YENİ MAKSAT “TARIM 5.0”

Dünyada tarım alanlarının daraldığını belirten Yumaklı, verimli, kaliteli, rekabetçiliği yüksek, daha az girdiyle ekonomik üretim yapmaya odaklanmak durumunda olduklarını tabir etti.

Yumaklı, Türkiye’nin ziraî alanda yenilikçi, rekabetçi, verimli ve kaliteli üretim yapabilmesi ismine kapsayıcı, sürdürülebilir ve ölçeklendirilebilir üretime yönlendiklerine dikkati çekerek, şunları söyledi:

Bu kapsamda AR-GE çalışmalarına sürat verdik. 2007’den bu yana, 2 bin 231 proje önerisi geldi, projelerin 483’ü program kapsamında desteklendi. Kamu-üniversite-özel kesim işbirliğini geliştirmek için enstitülerimizde özel AR-GE ofisleri kurduk. Bakanlığımızın bünyesinde 3’ü dijital tarım teknolojilerinin de araştırıldığı merkezler olmak üzere, 33 AR-GE inovasyon merkezi açtık, 15 AR-GE inovasyon merkezi daha kurulması çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bitkisel ve hayvansal genetik zenginliğimizi tohum gen bankalarımızda saklıyoruz. Verimli, kaliteli, kuraklık ve soğuğa güçlü tipler geliştiriyoruz. Üreticilerimizin bilgiye ulaşım muhtaçlığının çok ağır olduğunu düşünürsek, bilhassa dijitalleşmeyi son periyotta ön plana aldık.

SULAMA SİSTEMLERİ

Otomatik sulama sistemlerini 3 vilayette 45 bin dekar alanda etkin hale getirdikleri bilgisini veren Yumaklı, 20 vilayette daha bu sistemi uygulamaya alacaklarını söyledi.

Yumaklı, yapay zeka dayanaklı uzaktan algılama coğrafik bilgi sistemlerinin üretim planlaması konusunda en büyük yardımcıları olduğunu, orman yangınlarında da yapay zeka takviyeli teknolojilerden yararlandıklarını belirtti.

“DÜNYAYLA REKABET EDEBİLMEK İÇİN BİR ADIM ÖNDE OLMAMIZ GEREKİYOR”

4. Tarım Orman Şurası’nda yapay zeka konusunda çok değerli tespitler yapıldığını aktaran Yumaklı, şu değerlendirmede bulundu:

Yeni tarım odaklı teknoloji geliştirme bölgeleriyle AR-GE merkezleri inşa edeceğiz. Dijital tarım, yapay zeka ve ileri tarım teknolojileriyle ilgili araştırmaların yürütüleceği bir araştırma enstitüsünü hayata geçireceğiz. Kuraklık ve çok hava olaylarına karşı erken ihtar sistemleri kurup, dijital kuraklık izleme sistemini hayata geçireceğiz. Tarım sigortası sisteminde uydu teknolojileri ve yapay zekayı kullanacağız. Ziraî müşahede uydu ağını hayata geçireceğiz, ziraî üretime yönelik yapay zeka takviyeli iddia ve izleme sistemlerini kuracağız. Dünyayla rekabet edebilmek için eşit düzeyde değil, kesinlikle bir adım önde olmamız gerektiğini bir sefer daha tabir etmek istiyorum. Bütün bunları fakat çok çalışmayla, bilimin ve teknolojinin rehberliğinde sağlayabiliriz.”

Yapay zekada her bahse odaklanmanın yanlış olduğunu vurgulayan Küçükşabanoğlu, Türkiye’nin en güçlü olduğu alana odaklanması gerektiğini tabir etti.

Bakan Yumaklı, konuşmaların akabinde “Dijitale İstikamet Veren Gençlik Projesi” kapsamında birinci üçe giren öğrencilere plaket takdim etti.