FIFA İsrail’e yaptırım taleplerini görmezden geliyor

İsrail, 7 Ekim 2023’ten bu yana Filistin topraklarında soykırım yapıyor…

Kadın, çocuk ve yaşlı demeden binlerce temizi öldüren İsrail, zulmünü Filistin dışında Lübnan, Suriye ve son olarak İran’da sürdürdü.

Başta Türkiye olmak üzere çok sayıda ülkenin reaksiyon gösterdiği İsrail, spor tertiplerinde ise uzunluk göstermeyi sürdürdü.

FIFA’NIN İSRAİL KONUSUNDA DİKKAT ÇEKEN SESSİZLİĞİ

Öyle ki sporda memleketler arası çatı kuruluşları, 1 yılı aşkın müddettir devam eden soykırıma karşın İsrail kadrolarına ve atletlerine yaptırım uygulamak bir yana kınama bildirisi dahi yayınlamadı.

İsrailli sportmenler, Filistin topraklarında sportmenler öldürülürken, memleketler arası turnuvalarda gayrete devam etti.

İsrail’in işlediği insanlık hatasını görmezden gelen sporun çatı kuruluşların, 2022 yılında Ukrayna’yı işgal eden Rusya için aldığı kararlar ise dikkati çekmişti.

RUSYA’YA ANINDA YAPTIRIMLAR GELDİ

UEFA, Rusya’nın Ukrayna işgalinin daha ikinci gününde, “Uluslararası toplumda, Avrupa’nın güvenliği konusunda kaygılar bulunmaktadır. Ukrayna’da devam eden Rus askeri saldırısını şiddetle kınıyoruz. UEFA, olimpik ruha uygun, barış ve insan haklarına hürmet üzere Avrupa’nın ortak kıymetleri çerçevesinde futbolu geliştirmek için çalışmaktadır.” ifadelerinin yer aldığı bildiri yayımlamıştı.

Aynı gün toplanan FIFA, Rusya’da milletlerarası futbol maçlarının oynanmayacağını, müsabakalarda Rusya bayrağı ve marşının kullanılmayacağını açıklamıştı.

Çatışmaların başladığı dördüncü günde ise FIFA ve UEFA, Rus kulüpleri ile ulusal ekiplerinin tertiplerine iştirakini askıya almıştı.

RUS KADROLARI KATILAMIYOR, İSRAİL İÇİN İSE ÇIT ÇIKMIYOR

Rus kadroları, o günden bu yana memleketler arası alanda karşılaşmalara katılamıyor.

UEFA ve FIFA, Rusya’ya karşı bu tavrına rağmen, İsrail konusunda tabir yerindeyse “üç maymun”u oynadı.

Öyle ki FIFA, mayıs ayında kendilerine başvuran ve İsrail’in turnuvalardan men edilmesini isteyen Filistin Futbol Federasyonu’na olumlu ya da olumsuz bir yanıt dahi veremedi.

Spor hukukçusu Anıl Dinçer de İsrail’in spor karşılaşmalarından men edilmesiyle ilgili başını kuma gömmeyi sürdüren kuruluşların halini kıymetlendirdi.

Son günlerde İsrail ile İran ortasında yaşanan savaşın sporda da kendisini gösterdiğini anlatan Dinçer, bilhassa memleketler arası basında atletlerle ilgili Memleketler arası Futbol Federasyonu (FIFA) ve Avrupa Futbol Federasyonları Birliğinin (UEFA) yaptırım alma yahut düzenlemeye gideceği üzere bahislerin konuşulduğunu ama iki kurumun da bu alanda rastgele bir adım atmadığını söyledi.

İsrail ve İran’da top koşturan yabancı futbolcularla ilgili dış basında bir periyot süreksiz transfer yapılması konusunda çeşitli dedikoduların yer aldığını lakin kendisinin bu mevzuyla ilgili rastgele bir adım atılacağıyla ilgili beklentisinin olmadığına dikkati çeken Dinçer, “Savaş bu halde ilerlerse kuvvetle muhtemel FIFA futbolcuların süreksiz olarak bir futbol dönemi özelinde diğer kulüplere süreksiz transferlerine, yani kiralanmalarına müsaade verebilir. Bunun bir benzerini Rusya’da yapmıştı zati. Futbolculara bir tarihe kadar kendilerine kulüp bulup bir futbol dönemliğine öbür bir kulübe kiralanmalarına müsaade vermişti.” dedi.

“UYGULAMALARDA VE YAPTIRIMLARDA İKİLİ STANDART VAR”

Özellikle son birkaç yıldır İsrail’in insan hakları ihlalleri ve milletlerarası insancıl hukuku çiğneyen adımlarından ötürü rastgele bir ceza almadığı yahut yaptırımla karşılaşmadığından bahseden Dinçer, “Rusya’ya karşı süratli karar alınıp neredeyse her spor branşında kulüpler, ulusal gruplar, federasyonlar ihraç edilmişti. Burada göz nazaran göre bekleniyor. Kaldı ki bu savaş ve İsrail’in ihlalleri son devirde sertleşse de uzun müddettir mevcuttu. FIFA’nın süratli aksiyon alması ve tarafların kim olduğuna bakmaksızın hakkaniyete uygun karar vermesi gerekiyor.” diye konuştu.

Rusya ile Ukrayna ortasındaki durumda Rusya’nın saldıran taraf olarak görülmesi nedeniyle cezalandırıldığını, tıpkı cezalandırma yahut yaptırım sürecinin bugün İsrail için de yapılması gerektiğine değinen Dinçer, “Uygulamalarda ve yaptırımlarda ikili standart gözetiliyor.” diyerek, FIFA veya UEFA’nın bu alanda rastgele bir karar almamasının hem futbolun sürdürülebilirliği hem de otoritelere duyulan inancın ortadan kaybolması tehlikesine yol açtığını kaydetti.

Özellikle spor topluluğunda bu durumun ikili standart olarak kabul edildiğini ve bunun reaksiyonlara yol açtığını vurgulayan Dinçer, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Ukrayna kulüpleri savaş nedeniyle maçlarını taraf alanlarda oynadı, Ruslar ise tertiplerden men edildi. Burada Ukrayna atağa uğrayan taraf ve mağdur olduğu için bu hak onlara verildi lakin birebir hakkın İsrail’e akına uğrayana değil, tersine saldırıyı başlatana verildiğini görüyoruz. Yani cezalandırmak bir tarafa bir de mağdur hakkı elde etmiş oluyorlar. Rusya’ya bu haklar verilmezken, İsrail’e bu hakların tanınıyor olması alışılmış ki de ikili standardın yansıması. Yani Rusya’ya karşı alınan kararlarla İsrail’e karşı alınan kararlar ortasında bir fark var fakat mevcut durum birebir. Kaldı ki İsrail’de gerçekleşenlerin Rusya’da olanlardan farkı yok. Kimi bahislerde çok daha ters durumların ve hak ihlallerinin olduğunu görüyoruz.”

“FIFA BU TALEPLER YOKMUŞ ÜZERE DAVRANIYOR, GÖZ GERİSİ EDİYOR”

FIFA ve UEFA üzere kuruluşların İsrail konusunda bir adım atmamalarının siyasi tarafı olduğunu, İsrail kulüplerinin ziyan göreceği, onları karşısına almak istemeyeceği bir karar almaktan çekindiğine vurgu yapan Dinçer, yaşanan bu durumla ilgili memleketler arası spor otoritelerinin bir karar almak durumunda kalacağını savundu.

FIFA’nın bugün gelinen noktada şimdi karar almamasının geçmişte de misal örneklerle yaşandığına değinen Dinçer, “Uluslararası Futbolcular Birliğinin bir talebi mevcut; 2013, 2024 ve 2025’te toplam 3 kere FIFA’ya başvurdular ve İsrail’in futboldan cezalandırılmasını talep ettiler. FIFA bu talebe karşın kongreyi ısrarla toplamıyor. Kongre toplanamadığı için de bu tarafta bir karar alınamıyor. Bundan ötürü güya bu talepler yokmuş gibi FIFA kanadında davranılıyor, göz gerisi ediliyor.” dedi.

Yalnızca spor değil, tüzel açıdan da yaşanan olayları dışarıdan gözle seyrettiklerinde gerek FIFA’nın etik pahaları gerekse sporun yansıttığı bedellerin alaşağı edildiği gerekçesiyle İsrailli kulüplere karşı harekete geçilmesi gerektiğine vurgu yapan Dinçer, kelam konusu kararın şimdi alınmamış olmasının ve yeni dönem planlamaları sırasında bu yaptırım dedikodularının çıkıp rastgele bir aksiyon alınmamış olmasının hem sporun geleceğine hem de sporun işleyişine tesir edeceğini söyledi.

“ALINMAYAN HER KARAR OTORİTEYE ZİYAN VERECEK”

FIFA başta olmak üzere spor otoritelerinin gerek milletlerarası güvenilirliğini korumak, gerekse işleyiş ismine disiplini sağlayabilmek ismine kıymetli prensiplere sahip olduğunu, bunlardan kimilerinin da FIFA adına “eşit oyun” ve “fair play” anlayışları olduğunu tabir eden Dinçer, gerekli adımların atılmamasının, otoritelerin imajına ve güvenilirliğine ziyan verebileceğini belirterek, şöyle konuştu:

“FIFA’nın prensipleri var: Eşitlik, fair-play ve öteki birçok prensip ki bunlar çok hoş belirlenen prensipler. FIFA’nın kendi prensiplerine ters davranması durumunda memleketler arası saygınlığı ve güvenilirliği zedelenecektir. Hukukçular olarak süreci takip ediyoruz lakin her şeyden evvel bir insan olarak bu bahiste adımların atılmasını bekliyoruz.”