G7 ülkelerinden İran’a ilişkin ortak açıklama
Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve ABD’nin oluşturduğu G7 kümesinin dışişleri bakanları ile Avrupa Birliği (AB) Dış Alakalar ve Güvenlik Siyasetleri Yüksek Temsilcisi, İran’a ve nükleer programına ait ortak bir açıklama yayınladı.
“TÜM TARAFLARI BÖLGEYİ DAHA DA İSTİKRARSIZLAŞTIRACAK AKSİYONLARDAN KAÇINMAYA ÇAĞIRIYORUZ”
25 Haziran 2025 tarihinde Hollanda’da NATO Zirvesi’nin gerçekleştirdiği Lahey kentinde bir ortaya geldiklerini ve burada Orta Doğu’ya ait son gelişmeleri de görüştüklerini tabir eden G7 dışişleri bakanları, ortak açıklamada “G7 dışişleri bakanları ve AB Yüksek Temsilcisi olarak bizler, İsrail ile İran arasında ABD Başkanı Trump tarafından duyurulan ateşkesi desteklediğimizi bir defa daha yineliyor ve tüm tarafları bölgeyi daha da istikrarsızlaştıracak hareketlerden kaçınmaya çağırıyoruz” diye yazdı.
İran’ın asla nükleer silah sahibi olmaması gerektiği vurgulanan açıklamada, “İran’ı münasebeti bulunmayan zenginleştirme faaliyetlerini yine başlatmaktan kaçınmaya çağırıyoruz. İran’ın nükleer programına ait kapsamlı, doğrulanabilir ve kalıcı bir mutabakata ulaşılabilmesi için müzakerelerin yine başlaması davetinde bulunuyoruz” denildi.
Açıklamada sürdürülebilir ve sağlam bir tahlile ulaşılabilmesi ismine İran’a Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile derhal tam işbirliğine geri dönme, UAEA’ya ülkedeki tüm nükleer materyallere ait teyit edilebilir bilgi sağlama ve UAEA denetçilerine teftiş müsaadesi verme daveti yapıldı. Açıklamanın UAEA’ya ait kısmında ayrıca, “İran’ın UAEA Başkanı (Rafael) Grossi’nin tutuklanması ve idam edilmesi istikametindeki davetleri kınıyoruz” sözlerine yer verildi.
“İSRAİL’İN KENDİNİ SAVUNMA HAKKINI TEYİT EDİYOR VE İSRAİL’İN GÜVENLİĞİNE OLAN TAKVİYEMİZİ YİNELİYORUZ”
Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi antlaşması kıymetine vurgu yapılan açıklamada, “İran’ın bu antlaşmaya taraf kalması ve yükümlülüklerini yerine getirmesi hayati ehemmiyettedir. Orta Doğu’da barış ve istikrara olan bağlılığımızı yineliyoruz. Bu bağlamada, İsrail’in kendini savunma hakkını teyit ediyor ve İsrail’in güvenliğine olan takviyemizi yineliyoruz” denildi.
Orta Doğu’da nükleer silaha sahip olduğu düşünülen tek ülke olan İsrail, 13 Haziran’da İran’ın nükleer silah geliştirmesini tedbire savıyla İran’ın çeşitli bölgelerindeki nükleer tesisleri ve İran ordusunun üst komuta kademesini maksat alan akınlar düzenlemişti. İsrail’in İran’a yönelik saldırısı, UAEA’nın 12 Haziran’da İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi mutabakatı çerçevesindeki yükümlülüklerini ihlal ettiği açıklamasından sonra gelmişti.
İran ile İsrail ortasındaki karşılıklı taarruzlar ve ABD’nin İran’daki üç nükleer tesisi vurmasının ardından ABD Başkanı Donald Trump, 24 Haziran’da İran ile İsrail ortasında ateşkes sağlandığını duyurmuştu.
Tahran, UAEA İdare Kurulu’nu 12 Haziran’da aldığı kararla İsrail’in akınlarına yer hazırlamakla suçlamış, İran Parlamentosu da 25 Haziran’da UAEA ile işbirliğini askıya alan bir yasa tasarısını kabul etmişti.
